فایل – بررسی روند تکوین شهر بندرترکمن و تعیین مناطق بهینه گسترش آتی آن- قسمت …

روش ANP به وسیله آقای ساعتی در سال ۱۹۹۶ معرفی گردید که در ادامه نظریه AHP می‌باشد. با این تفاوت که این روش فرض مبنی بر عدم وجود رابطه بین سطوح مختلف تصمیم گیری را ندارد(Dikmen and Birgonul, 2007: 5). در واقع مؤلفه‌های موجود در ساختار سلسله مراتبی از قوانین متفاوتی تشکیل شده‌اند که معمولاً مؤلفه‌های سطح پایین‌ بر روی مؤلفه‌های سطح بالا اثر می‌گذارد(M.A.B. Promentilla et al, 2006; Wei-Wen et al, 2007; Mithun et al, 2008; Gulfem et al, 2008; Che-Wei et al, 2009; Hakyeon et al, 2009; Shaswata et al, 2011; Chia-Wei et al, 2011; Hakyeon Lee et al, 2012; Mehmet et al. 2012; Xingyu et al, 2013 ). مدل ANP از این ساختار شبکه‌ای نشات گرفته است. شکل شماره(۳-۵) رابطه ساختاری مدل ANP را نشان می‌دهد. شکل شماره (۳-۴) رابطه ساختاری مدل ANP را نشان می‌دهد.
شکل )۳-۴(. ارتباط ساختاری مدل تحلیل شبکه
این سیستم را می‌توان به ۲ بخش مجزا تقسیم کرد که بخش اول که شامل رابطه شبکه‌ای بین هدف و زیر معیارهای اصلی می باشد که در واقع روابط داخلی سیستم را مورد تأثیر قرار می‌دهد بخش دوم شامل ساختار سلسله مراتبی شبکه‌ای می باشد که روابط شبکه‌ای بین مولفه‌های زیر معیار و خوشه‌ها را تشکیل می دهد.
مدل ANP نه تنها روابطه بین معیارها را محاسبه می‌کند بلکه وزن نسبی هر کدام از معیارها را نیز محاسبه می‌کند. نتیجه این محاسبات یک سوپرماتریس را تشکیل می‌دهد که بعد از محاسبات رابطه سوپرماتریس و نظرسنجی های تکمیلی ، این امکان وجود دارد که وابستگی بین هر کدام از معیارها و انتخاب‌ها و وزن‌ اولویت‌ها استنتاج شود. هر چه که وزن محاسبه شده بیشتر باشد اولویت بیشتری به آن اختصاص داده می‌شود در نتیجه امکان آن وجود دارد که بهترین گزینه را انتخاب کرد (saati,2003)
فلوچارت روش تصمیم‌گیری در ANP
مرحله ۱ – تعریف مسائل
تمام فاکتورهایی که ممکن است مسائل مربوط به موضوع مورد نظر را تحت تأثیر قرار بدهد باید با توجه به اهمیت آن ها در نظر گرفته شوند. بدین منظور در جهت مشخص کردن گستره موضوع و به منظور مشخص شدن اهمیت هر کدام از معیارها به جمع‌آوری نظریات تعدادی از اساتید دانشگاه و دانشجویان دکتری پرداخته شد. که معمولا نباید خیلی زیاد باشند(تعداد ۵ الی ۵۰ نفر عدد مناسبی است (reza and vasiless,1988).
مرحله ۲- ساختار سلسله مراتب شبکه^[۱۵]
بعد از ارزیابی و طبقه بندی اطلاعات بدست آمده مربوط به موضوع، اطلاعاتی را که ممکن است موضوع مورد نظر را تحت تاثیر قرار دهند مشخص می شوند. مدل ارزشیابی سلسله مراتبی در شکل (۳-۶) نشان داده شده است. در این شکل روابطی که در هر لایه وجود دارد نشان داده شده است.
شکل شماره (۳-۵) مدل ارزشیابی سلسله مراتبی
مرحله سوم: یکپارچه سازی نظریات
با توجه به مدل ارزش سنجی سلسله مراتبی شبکه که ساختار مسائل تصمیم‌گیری را به خود گرفته، به هر مولفه وزنی مطابق با مولفه متناظر خود که در بالای آن قرار دارد و با توجه به نظر خبرگان که در رابطه با اهمیت نسبی مولفه‌های مختلف وجود دارد داده می‌شود. و اگر بیش از یک خبره در نظرسنجی شرکت داشته باشند از میانگین نظر خبرگان می‌توان در جهت محاسبه وزن‌گذاری استفاده کرد (saati,1980).
مرحله چهارم: ایجاد ماتریس‌های مقایسه‌ی زوجی (جفت جفت)
بعد از جمع بندی نظرات و ترجیحات خبرگان مختلف این امکان وجود دارد که یک ماتریس مقایسه‌ای از چندین شاخص و معیار ایجاد نمود. روش ANP از واحد ۱ تا ۹ در جهت وزن گذاری نسبی استفاده می‌کند این وزن گذاری‌ها به عنوان مقدارهای super matrix (سوپر ماتریس )وارد می‌شود. در نتیجه روابط بین هر معیار و گزینه در این ماتریس منعکس می‌شود.
مرحله پنجم : آزمون سازگاری
در روش ANP به منظور ارزیابی سازگاری نظرات تصمیم‌گیرندگان و خبرگان که نظرات خود را اعلام داشته‌اند،باید درستی نظرات ان ها مورد بررسی قرار گیرد. که این آزمون براساس نسبتهای سازگاری (consistency ratios, C.R) ماتریس مقایسه‌ای انجام می‌گیرد. که به منظور به دست آوردن نسبت توافق که خود دارای چهار مرحله است باید مراحل زیر را طی نمود.
محاسبه AW: که برای تعیین مقدار بردار باید هر کدام از وزن‌ها به مقدار وزن معیار ضرب شوند.
محاسبه بردار توافق L=
محاسبه شاخص سازگاری Ci=
محاسبه ضریب سازگاری CR=
همچنین در این تکنیک مقدار ضریب سازگاری باید کمتر از ۰٫۱ باشد و در غیر این صورت نشان دهنده عدم دقت و عدم کارشناسی صحیح در دادن وزن معیارها می‌باشد.
مرحله ۶: محاسبه سوپر ماتریس‌ها
یک سوپر ماتریس در برگیرنده تمام زیر ماتریس‌هایی می‌باشد که خود شامل خوشه‌ها و مولفه‌های مورد نیاز در سمت چپ و بالای ماتریس می‌باشند. اگر مجموع برداری ستون‌های سوپرماتریس برابر با یک نباشد به آن سوپرماتریس بدون وزن گفته می‌شود که با استفاده از روش خاص آن را می‌توان به سوپر ماتریس وزن‌دار تبدیل نمود. بعد از آن ماتریس محدودتر شده (کوچکتر شده) و کم کم وزن‌های نسبی بر روابط بین هر یک از آن‌ها بدست خواهد امد.
مرحله ۷: انتخاب بهینه‌ترین گزینه‌ها^[۱۶]
جهت مشخص کردن بهترین گزینه‌ها از فرمول زیر استفاده می‌شود:
 
DI_i : شاخص مورد انتظار گزینه i
S_ij : وزن گزینه i تحت معیار j ام
R_j : وزن نسبی زیر معیار j ام
W_ij : وزن نسبی گزینه iام تحت زیر معیار jام